Intensieve briefwisseling tussen Bets en Frans
18 april 2019
In de periode dat Frans te werk gesteld is in Duitsland is er sprake van een zeer intensieve briefwisseling tussen Frans en Bets. Dit leiden we af uit de map met brieven die Bets bewaard heeft, brieven die ze niet aan haar dagboek heeft toevertrouwd.
De brieven schetsen een chaotisch beeld, veroorzaakt door pure onmacht; ze maken zich zorgen om elkaar en vervolgens om de postbezorging, die door de oorlog ernstig verstoord wordt. Op het moment dat ze een volgende brief schrijven weten ze niet of de ander de vorige al ontvangen heeft, hetgeen ze alleen nog maar onzekerder maakt.
Bets maakt voor de postbezorging gebruik van een voor haar in eerste instantie volstrekt onbekende, die er voor zorgt dat de post meegaat met een grensarbeider. Hoe dit contact tot stand komt lezen we uit een brief die Bets zorgvuldig bewaard heeft in haar dagboek:
“Je zult wel stomverbaasd zijn ’n brief te krijgen van een zo volkomen onbekend meisje, dat je bovendien zo maar tutoyeert. En nòg verbaasder zul je zijn dat er ’n brief van Frans uit de enveloppe komt.”
Over de werkwijze lezen we in een latere brief:
“Wil je verder 1 x in de week een blanco enveloppe meesturen en 3 postzegels van 7 ½ [cent]? Die grensarbeiders moet ik nl. telkens ‘n fooi geven.”
De aanvankelijk volstrekt onbekende wordt uiteindelijk een bekende, wat uitmondt in vriendschap inclusief bezoekjes over en weer. Bets schrijft in haar dagboek:
“’t Is ’n reuze leuk, vlot type, die je door haar manier van spreken al direct laat horen sterk en stevig in haar schoenen te staan en alle moeilijkheden te kunnen trotseren.”[…]” Daggie, zó wil ik ook worden. Het is een prachtmeid en ik hou van haar alsof ik haar al jaren ken.”
We zijn er in geslaagd contact te leggen met de kinderen van deze vriendin, die in 2011 is overleden. Dit contact heeft geleid tot een ontmoeting eerder deze maand. Zij waren blij verrast om, na zo’n lange tijd, het verhaal van hun moeder aan de hand van de vele, door Bets bewaarde brieven te kunnen lezen.